Logopeda

Logopeda

mgr Bożena Drobek

 

ZESTAW ZABAW LOGOPEDYCZNYCH DO ĆWICZEŃ W DOMU

Sprawność aparatu oddechowego, słuchowego, artykulacyjnego oraz fonacyjnego warunkuje prawidłowy przebieg procesu nabywania mowy przez dziecko. Poniżej odnajdziecie Państwo zestaw atrakcyjnych ćwiczeń, które przyczynią się do rozwoju wymienionych funkcji. Zaprezentowane ćwiczenia można wplatać w codzienne zabawy z dziećmi.

 

Ćwiczenia języka

• „Pychotka” - oblizywanie warg posmarowanych smakołykiem (usta szeroko otwarte). Oblizywanie zębów (ruch okrężny).
• „Wahadełko” - kierowanie języka w kąciki ust bez dotykania nim warg i zębów.
• „Cukierek” - udawanie ssania cukierka.
• „Pyszczek” - otwieranie i zamykanie zębów bez odrywania języka od podniebienia.
• „Ślimaczek” - wysuwanie języka do przodu, a następnie chowanie go w jamie ustnej (usta szeroko otwarte).
• „Koci grzbiet” - czubek języka opieramy o dolne zęby i unosimy środkową część języka do podniebienia.
• „Wesoła piosenka” - wymawianie sylab: la la la, lo lo lo, le le le .
• „Rurka” - zwijanie bocznych krawędzi języka do wewnątrz i dmuchanie przez „rurkę”.
• Kierowanie języka w kąciki ust (w prawo, w lewo) i do warg (do góry, na dół).
• „Liczenie zębów” - dotykanie czubkiem języka po kolei górnych i dolnych zębów (buzia szeroko otwarta).
• „Masaż” - wysuwanie i cofanie języka przez zwarte zęby (język przeciska się między nimi - masuje zęby).
• Unoszenie języka za górne zęby i cofanie go do podniebienia.
• „Wędrowniczek” - przesuwanie językiem po wewnętrznej stronie zębów górnych i dolnych.
• Mlaskanie czubkiem języka, środkiem języka. Przyssanie języka do podniebienia przy szeroko otwartych ustach.

 

Ćwiczenia warg

• Szerokie otwieranie i zamykanie ust.
• Wysuwanie warg do przodu (samogłoska u), rozchylanie warg (samogłoska e).
  Przesadne wymawianie samogłosek.
• „Całuski” - przesyłanie buziaczków.
• Trzymanie ołówka między nosem a wargą górną.
• „Grzebyk” - czesanie dolnymi zębami wargi górnej i górnymi zębami wargi dolnej.
• „Balonik” - nadymanie policzków i powolne wypuszczanie powietrza.
• Układanie dolnej wargi na górną i górnej na dolną.
• Zasłanianie dolną wargą dolnych zębów i górną górnych zębów.
• „Masaż” - nagryzanie górnymi zębami na dolną wargę i dolnymi na górną (masaż warg zębami).
• Dmuchanie przez złączone wargi, lekko wysunięte do przodu; gwizdanie, parskanie, cmokanie.
• Wymawianie samogłosek: iii - uuu, aaa - ooo.

 

Zabawy usprawniające podniebienie

• „Gulgotanie” - płukanie gardła ciepłą wodą.
• „Siłacz” - przenoszenie skrawków papieru za pomocą słomki (wciąganie powietrza).
• „Dzióbek” - wciąganie policzków.

 

Zabawy słuchowe

• „Co słyszę” - rozpoznawanie odgłosów z otoczenia, np. z ulicy, sąsiedniego pokoju.
• Uderzamy drewnianą pałeczką np. w szkło, żelazo, kamień, drewno. Zadaniem dziecka jest odgadnięcie w jaki przedmiot stukamy.
• „Co się toczy?” - toczenie po podłodze piłki, kasztana, kamyka itp. Dziecko odgaduje, co toczymy.
• „Co ja robię?” - uderzanie o siebie: klockami, łyżeczkami, kamykami, łyżeczką w pustą szklankę; klaskanie, darcie papieru, gniecenie papieru.
• „Kto mnie woła?” - rozpoznawanie głosu mamy, taty, babci...
• Rozpoznawanie głosów zwierząt, pojazdów, urządzeń itp.
• „Zabawa w chowanego” - szukanie ukrytego zegarka, dzwoniącego budzika, grającego radia itp.
• „Co słyszysz?” - wyróżnianie głosek i sylab na początku wyrazów (w nagłosie).
• „Co powiedziałam?” - odgadywanie słów wypowiadanych głoskami i sylabami, np. o-s-a (osa), d-o-m-e-k (domek), te-le-fon (telefon).
• „Zabawa w wyrazy” - mówienie wyrazów na daną głoskę, sylabę; np. o - oko, obraz, ba - balon, banan

 

PROPOZYCJE ĆWICZEŃ ODDECHOWYCH

Celem ćwiczeń oddechowych jest pogłębienie oddechu, rozruszanie przepony, wydłużenie fazy wydechowej oraz zapobieganie mówieniu na wdechu . Nieprawidłowe oddychanie wpływa niekorzystnie na wymowę. Oddychanie przez usta powoduje, że przepływające ponad językiem powietrze utrudnia właściwą pionizację języka i w związku z tym, dziecko ma problemy z artykulacją głosek wymagających tejże pionizacji takich jak np. sz, ż, cz, dż, l, r. Nieprawidłowe kierowanie strumienia powietrza przy wdechu i wydechu może .

Ćwiczenia oddechowo-fonacyjne

1. Wymawianie na jednym wydechu samogłosek:

aaaaaa
ooooo
uuuuu
eeeee
iiiii
yyyyy

2. Łączenie po 2 samogłoski:

aoaoaoaoao
eoeoeoeoeo
iuiuiuiuiu
uauauauaua

3. Śpiewanie samogłoski e wodząc palcem po muszli ślimaka (robimy to na jednym wydechu):

• głosem ciągłym eeeeeeeee
• głosem przerywanym e e e e e e e e

4. Naśladowanie szumu wiatru:

• jesiennego chłodnego – przedłużona artykulacja głoski ssssssssss
• zimowego lodowatego – przedłużona artykulacja głoski wwwwwww
• wiosennego ciepłego – przedłużona artykulacja głoski fffffffff
• letniego gorącego – przedłużona artykulacja głoski hhhhhhh

Ćwiczenie wykonujemy na jednym wydechu (wdech nosem).

5. Naśladowanie śmiechu różnych ludzi – ćwiczenie rozruszające przeponę:

• staruszki: che che che
• kobiety – jasny: cha cha cha
• mężczyzny – tubalny: cho cho cho
• dziewczynki – piskliwy: chi chi chi
• chłopca – hałaśliwy: cha cha cha